Sách chữa lành ( healing) - Thiền sư và em bé 5 tuổi
PHẦN 1:
PHƯƠNG PHÁP TRỊ LIỆU
Một: Năng lượng chánh niệm
Năng lượng chánh niệm là phương thuốc giúp ta nhận diện và chữa trị cho em bé trong ta. Nhưng chúng ta chế tác năng lượng này như thế nào?
Tâm lý học đạo bụt chia tâm thức ra làm hai phần: Một phần là ý thức và phần kia là tàng thức. Ý thức là phần thức hoạt động của chúng ta. Tâm lý học phương Tây cũng gọi là 'Ý thức'. Để vun bồi cho năng lượng chánh niệm, chúng ta phải cố gắng đưa ý thức của mình vào tất cả các hoạt động hằng ngày và thực sự có mặt với bất cứ công việc gì mà chúng ta đang làm. Chúng ta cần ý thức khi uống trà hoặc khi lái xe. Khi đi, chúng ta cũng ý thức rằng mình đang đi. Khi thở, phải ý thức mình đang thở.
Tàng thức, được gọi là căn bản thức, là nền tảng của tâm thức ta. Tâm lý học phương Tây gọi là ' vô thức '. Đó là nơi mà tất cả những kinh nghiệm của quá khứ được lưu trữ lại. Tàng thức có khả năng học hỏi và xử lý tất cả những thông tin.
Thông thường, tâm ta không có mặt với thân, Có khi chúng ta làm những công việc hằng ngày mà không hề có mốt chút ý thức nào cả. Chúng ta có thể làm nhiều việc chỉ bằng tàng thức. Ví dụ, khi lái xe vào thành phố, ý thức của chúng ta có thể không nghĩ đến việc lái xe, nhưng chúng ta vẫn có thể đến nơi an toàn mà không bị lạc đường hoặc xảy ra tai nạn. Đó là do tàng thức tự nó làm việc.
Tâm thức của chúng ta giống như một căn nhà mà tầng hầm là tàng thức và phòng khách là ý thức. Những tâm hành như giận dữ, đau buồn hay vui vẻ,... nằm trong tàng thức dưới hình thức những hạt giống ( Bija). Chúng ta có hạt giống giận dữ, tuyệt vọng, kỳ thị, sợ hãi, và cũng có hạt giống chánh niệm, từ bi, hiểu biết, v.v... Tàng thức được tạo ra từ toàn thể những hạt giống ấy và cũng là đất để bảo tồn và duy trì tất cả các hạt giống ấy. Những hạt giống nằm yên đó, cho đến khi năm giác quan của chúng ta tiếp xúc với một đối tượng nào đó ( như chúng ta nghe, thấy, đọc hoặc nghĩ về một điều gì) chạm đến những hạt giống ấy làm cho ta giận dữ, đau buồn hay vui mừng. Đó là do hạt giống đi lên và biểu hiện trên tầng ý thức, trong phòng khách của chúng ta. Lúc bấy giờ ta không gọi nó là hạt giống nữa mà gọi là tâm hành.
Khi có ai nói hay làm một điều gì đó chạm vào hạt giống giận dữ của ta, làm cho ta buồn khổ, thì hạt giống giận dữ đó sẽ đi lên và biểu hiện trong ý thức ta dưới dạng một tâm hành ( cittasamskara) giận dữ. Từ ' hành' là một từ chuyên môn trong đạo bụt dùng để chỉ một sự vật hay sự kiện được tạo ra bởi nhiều nhân duyên điều kiện kết hợp lại với nhau. Cây viết bảng là một hành; bàn tay, bông hoa, cái bàn, căn nhà,... tất cả đều là hành. Căn nhà là một vật lý hành. Bàn tay tôi là một sinh lý hành. Sự giận dữ là một tâm lý hành. Trong tâm lý học đạo Bụt, chúng ta thường nói về năm mươi mốt hạt giống khác nhau có thể biểu hiện thành năm mươi mốt tâm hành. Giận dữ chỉ là một trong những tâm hành đó. Trong tàng thức, giận được gọi là hạt giống nhưng trong ý thức, nó được gọi là tâm hành.
Bất kể khi nào một hạt giống, ví dụ như hạt giống giận chẳng hạn, đi lên phòng khách và biểu hiện thành một tâm hành thì việc đầu tiên chúng ta cần làm là tiếp xúc với hạt giống chánh niệm và mời chánh niệm cùng lên theo. Bây giờ, chúng ta có hai tâm hành trong phòng khách. Đó là chánh niệm và cơn giận. Chánh niệm luôn luôn phải là chánh niệm về cái gì. Khi chúng ta thở có chánh niệm, thì đó là chánh niệm về hơi thở. Khi chúng ta đi có chánh niệm thì đó là chánh niệm về đi. Khi chúng ta ăn có chánh niệm thì đó là chánh niệm về ăn. Cũng vậy. trong trường hợp này, chánh niệm của ta là chánh niệm về cơn giận. Chánh niệm giúp ta nhận diện và ôm ấp cơn giận của mình.
Sự thực tập của chúng ta là dựa trên tuệ giác bất nhị. Cơn giận không phải là kẻ thù của ta. Cả chánh niệm và cơn giận đều là ta. Chánh niệm có đó nhưng không phải để đàn áp hay đánh nhau với cơn giận mà để nhận diện và chăm sóc cơn giận. Giống như một người anh lớn đang giúp đỡ cho người em của mình. Vì vậy, năng lượng của sự giận dữ được năng lượng chánh niệm nhận diện và ôm ấp một cách dịu dành.
Mỗi khi cần đến năng lượng chánh niệm, chúng ta chỉ cần chạm vào hạt giống chánh niệm bằng hơi thở ý thức, bằng bước chân thiền hành và mỉm cười an lạc thì chúng ta sẽ có được nguồn năng lượng ấy, sẵn sàng để làm công việc nhận diện, ôm ấp, nhìn sâu và chuyển hóa. Bất kể những gì chúng ta làm như nấu ăn, quét nhà, rửa chén, đi lại, ý thức về hơi thở, chúng ta đều có thể tiếp tục chế tác được năng lượng chánh niệm và hạt giống chánh niệm trong chúng ta sẽ trở nên vững mạnh hơn. Trong hạt giống chánh niệm có hạt giống của chánh định. Với hai nguồn năng lượng này, chúng ta có thể giải thoát chính mình ra khỏi những phiền não trói buộc.
Trích từ sách Thiền sư và em bé 5 tuổi - Thích Nhất Hạnh
# Sách thiền sư và em bé 5 tuổi, #sách chữa lành, # Chữa lành em bé bên trong, # healing, # Chữa lành tổn thương, # Chữa lành trầm cảm, # Sách Thích Nhất Hạnh, # Tổn thương cần chữa lành, # Chữa lành tâm hồn
